Van Digisprong naar Digiplan
Duurzaam beleid
VICLI pleit dus voor een continu beleid in plaats van eenmalige grote investeringen zoals de eerste Digisprong. Consistentie en continuïteit in de financiering en ondersteuning van digitalisering zijn cruciaal om duurzame vooruitgang te boeken. Eigenlijk willen we van een digisprong naar een digiplan; een planmatig beleid waarbij de middelen die zijn besteed aan digitalisering regelmatig worden geëvalueerd. Dat kan bijvoorbeeld door ICT als thema op te nemen bij inspectiebezoeken. Het aantonen van de pedagogische meerwaarde van deze investeringen is essentieel om de voortgang en effectiviteit van het beleid te waarborgen.
Middelen slimmer investeren en meer doen aansluiten op de noden lijkt ons een logische volgende stap. De digitalisering van ons onderwijs zal zich verderzetten, ongeacht of en hoeveel middelen hier tegenover staan. In het secundair onderwijs zal een vermindering van de middelen wellicht betekenen dat de factuur bij de ouders terecht komt. In het basisonderwijs ligt dit, gezien de strikte maximumfactuur, moeilijker en kan een vermindering van de middelen weleens problematisch worden. Basisscholen zouden dan op termijn opnieuw gebruik maken van verouderde soft- en hardware en dat lijk ons niet wenselijk. We denken graag mee na hoe we die slimmere en meer doordachte inzet van middelen kunnen realiseren.
Gelijke onderwijskansen
Digitalisering kan een belangrijke rol spelen in het bieden van gelijke onderwijskansen voor alle leerlingen, ongeacht hun achtergrond. Tijdens de coronapandemie hebben wij gemerkt dat leerlingen uit kansarme gezinnen en leerlingen met een migratieachtergrond vaak geen toegang hadden tot moderne digitale middelen. Het is essentieel dat er voldoende budget wordt voorzien om deze ongelijkheid te bestrijden en alle leerlingen gelijke kansen te bieden. Om de gelijke onderwijskansen te waarborgen is het volgens ons ook belangrijk dat de strategie blijft dat leerlingen de laptop mee naar huis kunnen nemen.
Ondersteuning en professionalisering
Naast de middelen voor digitale apparatuur, is het van groot belang dat er blijvende ondersteuning en professionalisering wordt geboden aan leerkrachten en ICT-coördinatoren. Die laatste groep werd in ons vorig beleid weleens vergeten. Zij volgden de afgelopen jaren voornamelijk vormingen die door de leveranciers, meestal gratis, werden aangeboden. Zeker startende ICT-coördinatoren hebben grotere noden die niet werden ingevuld. Zo hebben zij (en hun meer ervaren collega’s) nood aan gespecialiseerde opleidingsprogramma’s zoals het postgraduaat voor ICT-coördinatoren.
Initiatieven zoals de bootcamps en extra ICT-nascholingsmiddelen hebben volgens ons een positieve impact gehad, maar er is behoefte aan verdere verduurzaming en uitbreiding van deze programma’s. Bovendien hebben deze initiatieven zich in het verleden voornamelijk gericht op leerkrachten, niet op de ICT-coördinatoren. Zo werden de extra nascholingsmiddelen voor ICT-opleidingen niet uitgekeerd aan de scholen voor het ambt van ICT-coördinator.
We pleiten ervoor dat voldoende middelen voor ICT-professionalisering worden vrijgemaakt. Deze middelen kunnen dan efficiënt, flexibel en doordacht worden ingezet, naar analogie met de inzet voor middelen op vlak van toestellen en infrastructuur. Daarnaast willen we ook vragen om lokale en overkoepelende initiatieven per regio te stimuleren, omdat die kennisdeling een groot terugverdieneffect heeft voor de scholen.
AI en toekomstige uitdagingen
We leven in een steeds veranderende samenleving. De noden en uitdagingen waar ons onderwijs voor staat, veranderen continu. Eén van de grote uitdagingen waar we de komende jaren als ICT-coördinatoren tegen aan gaan lopen is de razendsnelle ontwikkeling die artificiële intelligentie op dit moment doormaakt en de impact ervan op ons onderwijs. Ook hierover hebben we concrete ideeën en voorstellen die er mee kunnen voor zorgen dat het Vlaams onderwijs op digitaal vlak innovatief blijft.
Versterking van het ambt ICT-coördinator
Tenslotte pleiten we ook voor een beleid dat de ICT-coördinatoren en ICT-teams van de scholen voldoende versterkt waardoor het aantrekken van professionals in dit beroep gemakkelijker wordt. Hiervoor zijn in het vorige beleid al stappen gezet en daar zijn we zeer blij mee. We denken echter dat enkele extra maatregelen op het vlak van de rol van de ICT-coördinator in scholen zou kunnen leiden tot een meer efficiënte werking.
Concreet betekent dit;
- Benoeming op niveau van de scholengemeenschap,
- Duidelijke functieomschrijvingen,
- Differentiatie binnen het ambt, zoals aanbevolen in onderzoek rond teamgerichte ICT-coördinatie,
- Aandacht voor werkdruk en realistische verhoudingen (de huidige verhouding is 1 coördinator per 1341 leerlingen),
- Minimale uitrusting en ondersteuning op maat van hun functie.
VICLI wil een positieve en constructieve partner zijn in het digitaliseringsverhaal van het Vlaamse onderwijs. Ze kijkt er dan ook naar uit om verder het gesprek aan te gaan met de beleidsmakers en andere betrokkenen.
De stuurgroep van VICLI bestaat uit vrijwilligers, zij adviseren uit eigen naam, niet uit naam van de organisatie waarvoor zij werken. De leden van de stuurgroep zijn ICT-coördinatoren die werkzaam zijn in de verschillende onderwijsniveaus uit de verschillende onderwijsnetten in Vlaanderen.